Τη νέα πρόταση, διά χειρός Rompuy, Barroso, Juncker, Draghi, που θα δίνει στην Ε.Ε. την εξουσία να υπαγορεύει μεταβολές σε εθνικούς προϋπολογισμούς και θα παρουσιαστεί στη σύνοδο της Πέμπτης, κοινοποίησε η προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Η έκθεση, την οποία εξασφάλισαν οι F.T. και δημοσίευσε το Euro2day, φέρει την υπογραφή του προέδρου του Συμβουλίου Herman Van Rompuy, ο οποίος τη συνέταξε «κατόπιν στενής συνεργασίας με τους προέδρους της Κομισιόν, του Eurogroup και της ΕΚΤ».

Με βάση την πρόταση, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα κερδίσει πολύ μεγάλες εξουσίες ώστε να μπορεί να επανασυντάσσει εθνικούς προϋπολογισμούς στις χώρες της ευρωζώνης οι οποίες παραβιάζουν τα όρια του χρέους και του ελλείμματος.

Οι προτάσεις εντάσσονται στο πλαίσιο ενός φιλόδοξου σχεδίου να μετατραπεί η ευρωζώνη σε στενότερη δημοσιονομική ένωση, δίνοντας στις Βρυξέλλες περισσότερες εξουσίες ώστε να λειτουργεί ως υπουργείο Οικονομικών για τα 17 μέλη της. Η έκθεση, που θα παρουσιαστεί στην ευρωπαϊκή σύνοδο της Πέμπτης, περιέχει επίσης σχέδια για τραπεζική και πολιτική ένωση.

Πάντως, μετά την κοινοποίηση της έκθεσης, οι Financial Times εκτιμούν ότι η τελική, πολυαναμενόμενη, έκδοση της έκθεσης για το μέλλον της ευρωζώνης είναι λιγότερο φιλόδοξη και λιγότερο λεπτομερής απ’όσο διαφαινόταν από προηγούμενα προσχέδια.

Ενώ σε προηγούμενα προσχέδια περιέχονται λεπτομερή βραχυπρόθεσμα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για να καθησυχάσουν οι αγορές, στην τελική έκθεση οι λεπτομέρειες είναι πολύ λιγότερες και επιπλέον δεν υπάρχει χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή του σχεδίου.

Παρόλα αυτά, υπήρξαν αντιδράσεις στην πρόταση από την Γαλλία και τη Γερμανία, οι οποίες εκφράστηκαν κατά τη διάρκεια συνάντησης των υπουργών Ευρωπαϊκών Υποθέσεων στο Λουξεμβούργο.

"Αυτή η έκθεση προσπαθεί να είναι η λύση σε όλα τα προβλήματα, αλλά πιστεύουμε ότι δεν κινείται στην σωστή κατεύθυνση" ανέφερε ο Γερμανός υπουργός Michael Link. "Για τη Γερμανία δεν τίθεται θέμα αμοιβαίας εγγύησης του χρέους της ευρωζώνης" υπογράμμισε.

Η Γαλλία από την πλευρά της εξέφρασε ανησυχίες για τη μεταφορά περισσότερων εξουσιών στις Βρυξέλλες όσον αφορά την κατάρτιση των εθνικών προϋπολογισμών.

"Μας απασχολεί η κυριότητα του γαλλικού κοινοβουλίου, δεν βλέπουμε το λόγο να την εγκαταλείψουμε αν δεν υπάρξει κάποια κίνηση προς μια μεγαλύτερη νομισματική ενοποίηση" υποστήριξε ο Γάλλος υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Bernard Cazeneuve.

Oι λεπτομέρειες της έκθεσης

Στην 7σέλιδη έκθεση του βεβαίως, ο κ. Van Rompuy υπογραμμίζει εξ αρχής ότι «δεν πρόκειται για τελικό σχέδιο: Απλώς εντοπίζει τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν και προτείνει μια μέθοδο εργασίας».

Όσον αφορά τη σταθεροποίηση της οικονομικής και νομισματικής ενοποίησης, ο κ. Rompuy τονίζει ότι ένα αποτελεσματικό σχέδιο θα πρέπει να δίνει λύση στις μακροπρόθεσμες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ΟΝΕ.

«Η ευρωζώνη είναι πολυσχιδής και ο καθορισμός πολιτικής σε εθνικό επίπεδο αποτελεί την πλέον αποτελεσματική μέθοδο για πολλές οικονομικές αποφάσεις. Ωστόσο, οι εθνικές αποφάσεις δεν μπορεί να λαμβάνονται μεμονωμένα, όταν οι επιπτώσεις τους γρήγορα μεταδίδονται στο σύνολο της ευρωζώνης… Για να εξασφαλιστεί η σταθερότητα και η ανάπτυξη στην ευρωζώνη, τα κράτη-μέλη θα πρέπει να δρουν και να συντονίζονται αναλόγως με τους κοινούς κανόνες».

Συνολικά, η στενότερη ενοποίηση θα χρειαστεί πιο δυνατή δημοκρατική βάση και ευρεία υποστήριξη από τους πολίτες. Γι' αυτό, είναι ουσιώδους σημασίας ότι, ήδη, η διαδικασία για την υλοποίηση αυτού του οράματος, βασίζεται στην ευρύτερη συζήτηση και συμμετοχή. Η ενοποίηση και η νομιμοφροσύνη πρέπει να προωθούνται παράλληλα, τονίζεται στην έκθεση.

Το χρηματοοικονομικό πλαίσιο

Όσον αφορά το ενοποιημένο χρηματοπιστωτικό πλαίσιο, ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τονίζει ότι η κρίση αποκάλυψε τα διαρθρωτικά ελαττώματα στο θεσμικό πλαίσιο της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Σημειώνει λοιπόν ότι ένα ενοποιημένο χρηματοπιστωτικό πλαίσιο θα πρέπει να έχει δύο κεντρικά στοιχεία: αφενός, μία και μόνο ευρωπαϊκή τραπεζική εποπτική αρχή και, αφετέρου, ένα κοινό πλαίσιο ασφάλισης καταθέσεων και εκκαθαρίσεων.

Αυτό το ευρωπαϊκό σχέδιο ασφάλισης καταθέσεων θα μπορούσε να εισάγει μια ευρωπαϊκή διάσταση στα εθνικά προγράμματα εγγυήσεων καταθέσεων των τραπεζών που επιβλέπονται από την ευρωπαϊκή εποπτεία. Θα ενισχύσει την αξιοπιστία των συμφωνιών που ήδη υπάρχουν και θα υπηρετήσει ως ουσιώδης διαβεβαίωση ότι οι καταθέσεις όλων των τραπεζών είναι επαρκώς εξασφαλισμένες.

Όσον αφορά το σχέδιο ευρωπαϊκών εκκαθαρίσεων, που θα χρηματοδοτείται πρωτίστως από τις συνεισφορές των τραπεζών, θα προσφέρει τη διαβεβαίωση της εφαρμογής μέτρων εκκαθαρίσεων σε τράπεζες, με στόχο τη συντεταγμένη διάλυση μη βιώσιμων οίκων, άρα την προστασία των χρημάτων των φορολογούμενων.

Το δημοσιονομικό πλαίσιο

Για το ζήτημα της μεγαλύτερης συλλογικότητας στη λήψη αποφάσεων για τους προϋπολογισμούς, αναλόγως με τον καταμερισμό των κινδύνων, είναι ουσιώδους σημασίας να υπάρχουν αποτελεσματικοί μηχανισμοί που θα αποτρέπουν και θα διορθώνουν τις μη βιώσιμες δημοσιονομικές πολιτικές σε κάθε κράτος-μέλος. Για να γίνει αυτό, θα μπορούσαν να συμφωνούνται από κοινού τα ανώτατα όρια στα ετήσια ελλείμματα και χρέη των μελών. Υπό αυτό το σύστημα, η έκδοση κρατικών ομολόγων, πέρα από τα επίπεδα που έχουν συμφωνηθεί από κοινού, θα πρέπει να δικαιολογείται επαρκώς και να εγκρίνεται προκαταβολικά.

Ο κ. Rompuy τονίζει ότι μεσοπρόθεσμα η έκδοση ενός κοινού ομολόγου θα μπορούσε να ερευνηθεί ως στοιχείο μιας τέτοιας δημοσιονομικής ενοποίησης και να είναι αντικείμενο της προόδου της δημοσιονομικής ενοποίησης. Τα βήματα προς την εισαγωγή κοινών και πολλών εθνικών υποχρεώσεων θα μπορούσαν να τεθεί υπό μελέτη, εφόσον υπάρχει ένα δυνατό πλαίσιο πειθαρχίας στον προϋπολογισμό και ανταγωνιστικότητας, ώστε να αποτραπεί το κακό ηθικό παράδειγμα και να προωθηθούν η υπευθυνότητα και η συμμόρφωση.

Το πλαίσιο οικονομικής πολιτικής

Καταλήγοντας, η έκθεση τονίζει ότι στην οικονομική ενοποίηση οι εθνικές πολιτικές θα πρέπει να προσανατολίζονται προς την εύρωστη και βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και απασχόληση και να προωθούν παράλληλα την κοινωνική συνοχή. Οι αποφάσεις για τους εθνικούς προϋπολογισμούς «βρίσκονται στην καρδιά των κοινοβουλευτικών δημοκρατιών της Ευρώπης».

Η δημοκρατική νομιμοποίηση

Η κίνηση προς την πιο ενοποιημένη λήψη δημοσιονομικών και οικονομικών αποφάσεων ανάμεσα στις χώρες θα απαιτήσει ως εκ τούτου δυνατούς μηχανισμούς ώστε να είναι νόμιμη και υπεύθυνη η κοινή λήψη αποφάσεων. Ουσιώδους σημασίας είναι η εξασφάλιση της λαϊκής στήριξης για τις πανευρωπαϊκές αποφάσεις που έχουν μεγάλες επιπτώσεις στις καθημερινές ζωές των πολιτών.

Το πλήρες κείμενο της πρότασης Rompuy - Barroso - Juncker - Draghi για την οικονομική ενοποίηση της Ε.Ε. δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".